اختلال انفجار خشم متناوب چیست؟
اختلال انفجار خشم متناوب به اپیزودهای مکرر و ناگهانی رفتارهای تکانشی، پرخاشگرانه، خشونت آمیز یا طغیانهای کلامی خشمگین گفته میشود که در آن فرد واکنشی نامتناسب با موقعیت را بروز میدهد. خشم شدید ناشی از استرس و درماندگی، آزار خانگی، پرتاب یا شکستن اشیا یا سایر عصبانیتهای خلقی ممکن است نشانه های اختلال انفجار خشم متناوب باشد. این طغیانهای خشم از منظر متخصص روانشناس متناوب و انفجاری ناراحتی قابل توجهی را برای فرد به همراه دارد و بر روابط، کار و تحصیل فرد تاثیر میگذارد. ممکن است حتی عواقب قانونی و مالی به همراه داشته باشد. اختلال انفجار خشم متناوب یک اختلال مزمن است که میتواند برای سالها ادامه یابد، اگرچه شدت طغیان ممکن است با افزایش سن کاهش یابد. درمان شامل داروها و روان درمانی برای کمک به فرد در کنترل تکانه ها است.
پیشنهاد میکنیم انجام دهید: تست آنلاین میزان آرامش
اختلال انفجار خشم متناوب چه علائمی دارد؟
اختلال انفجار خشم متناوب بطور ناگهانی اتفاق میافتد. این بدان معناست که ممکن است بدون هشدار و یا هشدار اندک رخ دهد و معمولا کمتر از 30 دقیقه طول میکشد. این اپیزودها ممکن است بطور مکرر رخ دهد و یا با هفته ها یا ماه ها عدم پرخاشگری از هم جدا باشد. البته طغیان های کلامی کمتر شدید ممکن است در بین دوره های پرخاشگری فیزیکی رخ دهد. ممکن است بیشتر اوقات تحریک پذیر، تکانشی، پرخاشگر یا بطور مزمن عصبانی باشد. اپیزودهای انفجار خشم ممکن است همراه با موارد زیر باشد:
- خشم
- تحریک پذیری
- افزایش انرژی
- پرش افکار
- مور مور شدن
- لرزش
- تپش قلب
- تنگی قفسه سینه
توجه داشته باشید طغیانهای کلامی و رفتاری با موقعیت نامتناسب هستند و به عواقب آن فکر نمیکنند و میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- بداخلاقی
- جیغ و داد
- جر و بحث های شدید
- داد زدن
- سیلی زدن، هل دادن
- دعواهای فیزیکی
- صدمه به اموال
- تهدید یا تجاوز به افراد یا حیوانات
ممکن است بعد از این انفجارها، فرد احساس آسودگی و خستگی کند. البته بعدا ممکن است احساس پشیمانی یا خجالت داشته باشد.
چه زمانی باید به روانشناس مراجعه کرد؟
اگر فکر می کنید علائم و توصیفات ذکر شده را در رفتار خود مشاهده می کنید، می توانید با یک فرد متخصص روانشناس در مورد گزینه های درمانی صحبت کنید.
دلایل ابتلا به اختلال انفجار خشم متناوب چیست؟
اختلال انفجار خشم متناوب می تواند در دوران کودکی - بعد از 6 سالگی - یا در سال های نوجوانی شروع شود. این اختلال در بزرگسالان جوان تر بیشتر از افراد مسن شایع است. علت دقیق این اختلال ناشناخته است، اما احتمالا توسط ترکیبی از عوامل محیطی و بیولوژیکی ایجاد می شود.
- محیط: اکثر افراد مبتلا به این اختلال در خانواده هایی بزرگ شدند که رفتارهای انفجاری و آزار کلامی و فیزیکی در آن ها رایج بود. قرار گرفتن در معرض این نوع خشونت در سنین پایین این احتمال را افزایش می دهد که این کودکان با بالغ شدن، همین ویژگی ها را نشان دهند.
- ژنتیک: ممکن است یک جز ژنتیکی وجود داشته باشد که باعث می شود این اختلال از والدین به فرزندان منتقل شود. تفاوت در نحوه عملکرد مغز نیز ممکن است در ساختار، عملکرد و شیمی مغز در افراد مبتلا به اختلال انفجاری متناوب در مقایسه با افرادی که این اختلال را ندارند، تفاوت هایی وجود داشته باشد.
اختلال انفجار خشم متناوب چه عوامل خطری دارد؟
این عوامل خطر ابتلا به اختلال انفجار خشم متناوب را افزایش می دهد:
- سابقه آزار جسمی: افرادی که در کودکی مورد آزار و اذیت قرار گرفته اند یا چندین وقایع آسیب زا را تجربه کرده اند، در خطر بیشتری برای ابتلا به اختلال انفجار خشم متناوب هستند.
- سابقه سایر اختلالات سلامت روان: افرادی که دارای اختلال شخصیت ضداجتماعی، اختلال شخصیت مرزی یا سایر اختلالات شامل رفتارهای مخرب مانند اختلال نقص توجه/ بیش فعالی (ADHD) هستند، در معرض خطر ابتلا به اختلال انفجار خشم متناوب نیز هستند.
اختلال انفجار خشم متناوب چه عوارضی دارد؟
افراد مبتلا به اختلال انفجار خشم متناوب در معرض خطر ابتلا به موارد زیر هستند:
- اختلال در روابط بین فردی: آنها اغلب توسط دیگران به عنوان فردی همیشه عصبانی شناخته می شوند. افراد مبتلا به این اختلال ممکن است دعواهای لفظی مکرری داشته باشند یا ممکن است مورد آزار فیزیکی قرار بگیرند. این موقعیت ها می تواند منجر به مشکلات روابط، طلاق و استرس خانواده شود.
- مشکل در محل کار، خانه یا مدرسه: یکی دیگر از عوارض اختلال انفجار خشم متناوب ممکن است شامل از دست دادن شغل، تعلیق مدرسه، تصادفات رانندگی، مشکلات مالی یا مشکل با قانون باشد.
- مشکلات خلق و خو و مصرف الکل: اختلالات خلقی مانند افسردگی، اضطراب و مشکلات مربوط به مواد مخدر یا الکل اغلب ممکن است با اختلال انفجار خشم متناوب رخ می دهد.
- مشکلات سلامت جسمانی: مشکلات پزشکی شایع تر است و می تواند شامل فشار خون بالا، دیابت، بیماری قلبی و سکته مغزی، زخم، و درد مزمن باشد.
- خودآزاری: گاهی اوقات صدمات عمدی یا اقدام به خودکشی در مبتلایان به این اختلال رخ می دهد.
چگونه از انفجارهای خشم جلوگیری کنیم؟
اگر به اختلال انفجار خشم متناوب مبتلا شوید، به احتمال زیاد پیشگیری از اپیزودهای انفجار خشم خارج از کنترل شما خواهد بود. این کار تنها با کمک یک فرد متخصص روانشناس مرکز مشاوره روانشناسی امکان پذیر است. البته برای جلوگیری از خارج شدن از کنترل برخی روش هایی وجود دارد:
- به درمان خود متعهد باشید. در جلسات درمانی خود شرکت کنید، مهارت های مقابله ای خود را تقویت کنید و اگر پزشک دارویی برای شما تجویز کرده است، حتما آن را مصرف کنید.
- تکنیک های تمدد اعصاب را تمرین کنید. استفاده منظم از تنفس عمیق، تصاویر آرامش بخش یا یوگا ممکن است به شما کمک کند آرام بمانید.
- روش های جدیدی را رشد دهید. تغییر طرز فکرتان در مورد یک موقعیت ناامیدکننده با استفاده از افکار منطقی و انتظارات معقول ممکن است نحوه نگرش و واکنشتان به یک رویداد را بهبود بخشد.
- از روش حل مسئله استفاده کنید. برای یافتن راهی برای حل یک مشکل ناامیدکننده برنامه ریزی کنید. حتی اگر نتوانید فورا مشکل را حل کنید، داشتن یک برنامه می تواند انرژی تان را دوباره متمرکز کند.
- راه های بهبود ارتباطات را بیاموزید. به پیامی که طرف مقابل می خواهد به اشتراک بگذارد گوش دهید و سپس به جای گفتن اولین چیزی که به ذهنتان می رسد به بهترین پاسخ فکر کنید.
- محیط خود را تغییر دهید. در صورت امکان، از موقعیت هایی که باعث ناراحتی شما می شود، اجتناب کنید. همچنین، برنامه ریزی زمان ممکن است شما را قادر سازد تا موقعیت های استرس زا یا ناامیدکننده آینده را بهتر مدیریت کنید.
- از مواد تغییردهنده خلق و خوی خودداری کنید. از الکل یا مواد مخدر (حتی به صورت تفریحی) استفاده نکنید.
اختلال انفجار خشم متناوب چگونه درمان می شود؟
هیچ درمان واحدی وجود ندارد که برای همه مبتلایان به اختلال انفجاری متناوب بهترین باشد. درمان بطور کلی شامل روان درمانی و دارو درمانی است.
روان درمانی
جلسات درمانی انفرادی یا گروهی که بر روی ایجاد مهارت تمرکز دارد، می تواند مفید باشد. یک نوع درمان رایج، به نام درمان شناختی - رفتاری، از دو طریق به افراد مبتلا به اختلال انفجاری متناوب کمک می کند:
- مشخص کردن اینکه چه موقعیت یا رفتاری موجب واکنش تهاجمی می شود.
- یاد گرفتن چگونگی مدیریت خشم و کنترل پاسخ های نامناسب با استفاده از تکنیک هایی مانند تمدد اعصاب، تفکر متفاوت در مورد موقعیتها (تجدید ساختارشناختی) و بکارگیری مهارتهای ارتباطی و حل مسئله.
دارودرمانی
انواع مختلف داروها ممکن است به درمان اختلال انفجاری متناوب کمک کنند. دارو درمانی توسط روانپزشک ممکن است شامل داروهای ضد افسردگی - به ویژه مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) - تثبیت کننده های خلق و خوی ضد تشنج یا سایر داروها باشد.
منبع: britannica.com