گمراهی در سایکوسوماتیک (13 روش درمانی)

مقابله با یک اختلال سلامت روان به تنهایی می تواند به اندازه کافی چالش برانگیز باشد و هنگامی که با علائم فیزیکی مانند درد یا بدتر شدن بیماری همراه باشد،میتواند مدیریت سلامت روان شما را حتی سخت تر کند. ذهن و بدن ارتباط نزدیکی با هم دارند. استرس و اضطراب گاهی اوقات میتواند منجر به علائم فیزیکی شود که علت فیزیولوژیکی دیگری در آن وجود ندارد. یا علائم یک بیماری یا آسیب موجود را بدتر کند که به آن بیماری یا اختلال، سایکوسوماتیک یا روان تنی میگویند. جالب است بدانید در افرادی که اعتیاد به کار دارند، اختلال سایکوسوماتیک بیشتر از همه دیده میشود. نکته گمراه کننده سایکوسوکاتیک یا بیماری روان تنی نامشخص بودن علت فیزیولوژیک آن است.

اختلال سایکوسوماتیک یا روان تنی چیست؟

اصطلاح اختلال روان تنی عمدتاً به معنای بیماری جسمانی است که تصور می شود توسط عوامل روانی ایجاد شده یا بدتر شده است. این اصطلاح همچنین زمانی به کار می رود که عوامل روانی باعث علائم جسمانی شوند اما در مواردی که بیماری جسمی وجود نداشته باشد. به عنوان مثال، درد قفسه سینه ممکن است ناشی از استرس باشد و هیچ بیماری جسمی پیدا نشود. تصور می شود برخی از بیماری های جسمی مستعد بدتر شدن توسط عوامل روانی مانند استرس و اضطراب هستند. در هر زمان، وضعیت روانی یک فرد می تواند بر درجه شدت یک بیماری جسمی تأثیر بگذارد. علائم جسمانی که در اثر عوامل روانی ایجاد می شوند، اختلالات جسمانی یا جسمی شکل نیز نامیده می شوند. این علائم به دلیل افزایش فعالیت تکانه های عصبی ارسال شده از مغز به قسمت های مختلف بدن است.

تعدادی از عوامل ممکن است در اختلالات روان تنی نقش داشته باشند، مانند

• ویژگی های شخصیتی
• تأثیرات خانواده
• ژنتیک
• محیطی
• عوامل بیولوژیکی
• رفتار آموخته شده

گزینه های درمان اختلال روان تنی

از آنجایی که این اختلال با ذهن و بدن ارتباط دارد، درمان آن نیز شامل اقدامات درمانی از هر دو زمینه روانپزشکی و روانشناختی است. یک فرد مبتلا به بیماری روان تنی ابتدا از نظر وجود عوامل استرس زا قبل از ارائه درمان مناسب غربالگری می شود.

رواندرمان اختلالات روان تنی

هر فردی به دلیل استرس روانی، بیماری های جسمی مختلفی را تجربه می کند. بیماری های جسمی ناشی از عوامل روانی را می توان از طریق دارو یا جراحی درمان کرد. با این حال، تنها زمانی می توان به درمان کامل این بیماری دست یافت که علت ایجاد استرس روانی مشخص شود. بنابراین، درمان هایی برای کاهش این عوامل روان شناختی مانند استرس، اضطراب و افسردگی برای بهبود بیماری فیزیکی ضروری هستند.

1. سایکوتراپی اختصاصی

این روش به عنوان درمان تعاملی نیز شناخته می شود. در اینجا، روانپزشک و بیمار در مورد وضعیت روانی و رویدادهای سبک زندگی که بیمار تجربه میکند، تعامل دارند. این تعامل به درمانگر یا تراپیست کمک می کند تا بیماری روانی خاصی را که بیمار از آن رنج می برد تجزیه و تحلیل کند تا درمان مناسب را ارائه دهد.

2. روانکاوی برای سایکوسوماتیک

این روش درمانی برای درمان افسردگی و اختلال اضطراب استفاده می شود در مرکز مشاوره روانشناختی انجام می شود. این یک فرآیند طولانی است که شامل دو تا پنج جلسه در هفته برای چندین سال است. روانکاو از خاطرات و رویاهای کودکی بیمار که در وضعیت روانی بیمار نقش دارند یادداشت می کند.

3. رفتار درمانی شناختی (CBT)

این روش بر بررسی افکار و باورهای بیمار که بر وضعیت روانی او تأثیر می گذارد تمرکز دارد.این شکل از درمان به غلبه بر احساسات بیمار که منجر به تغییر در رفتار او می شود کمک می کند.بیمار را قادر میسازد تا بر موقعیت های منفی مانند افسردگی، عصبانیت، فوبیا و درد مزمن غلبه کند.جلسات ممکن است بر اساس شدت وضعیت بیمار متفاوت باشد.

4. روان درمانی گروهی

روان درمانی گروهی معمولاً شامل 5 تا 15 بیمار در یک گروه تحت نظر روانپزشک آموزش دیده است و با آنها تمرین می شود تا به یک نگرش متعادل عادی دست یابند. این درمان برای بیمارانی است که مشکلات روابط، بیماری های پزشکیدارند. گروه هر هفته به مدت 1 تا 2 ساعت در یک مکان خصوصی جمع می شود.

5. درمان تشنج الکتریکی (ECT)

این نوع درمان عمدتاً برای بیماران مبتلا به افسردگی شدید و سایر بیماری های روانی ارائه می شود. این روش شامل انتقال یک جریان الکتریکی پایدار از طریق مغز به منظور تحریک فعالیت آن برای تسکین علائم بیماری روانی است.ECT برای یک دوره یک ماهه با فواصل معین داده می شود و در مقایسه با درمان با دارو ایمن تر و موثرتر است.

هیپنوتیزم درمانی: هیپنوتیزم یک حالت خلسه مانند (ناخودآگاه) القا می کند که در آن کنترل خودآگاه ذهن سرکوب می شود و ضمیر ناخودآگاه آشکار می شود، که از طریق آن، هیپنوتیزم کننده می تواند وضعیت روحی بیمار را درک کند. هیپنوتیزم درمانی، برای درمان اختلالات مرتبط با استرس مانند بی خوابی و سایر شرایطی که با تنش هایی مانند سندرم روده تحریک پذیر، پسوریازیس و اگزما بدتر می شوند، استفاده می شود.

6. درمان واکنشی

این یک روش درمانی است که برای تسکین احساسات مرتبط با حوادث آسیب زا استفاده می شود. مدت زمان مورد نیاز برای این نوع درمان در مقایسه با سایر روش های درمانی طولانی تر است و به طور گسترده مورد استفاده قرار نمی گیرد.

7. طب سوزنی درمانی

اصل اساسی این درمان تحریک نقاط بدن با استفاده از سوزن برای اصلاح بی نظمی در جریان انرژی از طریق کانال هایی به نام مریدین است. این در درجه اول برای درمان اضطراب و افسردگی استفاده می شود. جلسات ممکن است بر اساس رهایی بیمار از عوامل استرس زا متفاوت باشد. بسیاری از بیماران پس از درمان طب سوزنی احساس آرامش عمیقی می کنند. این طب مورد تایید مراکز مشاوره روانشناختی نمی باشد.

8. درمان های کمکی برای بیماری های روان تنی

دارو درمانی: این یک درمان حمایتی است که همراه با روان درمانی و ECT ارائه می شود. با تجویز داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب به ترتیب افسردگی و اضطراب را کاهش می یابند. این درمان تنها پس از چند هفته باعث بهبود اختلالات روانی در بیمار می شود.

9. فیزیوتراپی روان تنی

این درمان بر روی دستیابی به سلامتی بهتر برای بیمار از طریق تنظیم تعادل عاطفی در ذهن تمرکز دارد.

10. ورزش منظم

شناخته شده است که فعالیت بدنی با رهایی از ناتوانی های روانی و اجتماعی باعث بهبود سلامت جسمی و روانی در بیماران روانی می شود. در واقع، مطالعات نشان داده اند که ورزش ها می توانند تعامل اجتماعی، درک بدن فیزیکی و غیره را بهبود بخشند.

11. یوگا

در بیماران روانی، روش های تنفس و مدیتیشن برای از بین بردن استرس کاملاً مؤثر است. هنگامی که نفس حبس می شود، عضلات تحت فشار قرار می گیرند به طوری که استرس، ترس و سایر عوامل برای مدت معینی پس زده می شوند. طولانی شدن دوره زمانی آن، بر افکار و احساسات بیماران روان تنی اثر می گذارد.

12. استئوپاتی

این درمان شامل استفاده از فشار دست (ماساژ) برای کاهش استرس است. هدف این روش دستی، ایجاد تأثیر مثبت بر سیستم عصبی، گردش خون و لنفاوی بدن است. این درمان به کاهش اضطراب و درد کمک می کند و فرصتی را برای بدن بیمار فراهم می کند تا خود را بهبود بخشد.

13. تغییرات سبک زندگی

محدود کردن مصرف کافئین، داشتن یک رژیم غذایی متعادل، مصرف مکمل های ویتامین و پرهیز از الکل و سیگار نیز می تواند تا حد خاصی اضطراب را تسکین دهد.

بیماری های روان تنی بیماری هایی هستند که علائم آن از ذهن بیمار نشات می گیرد. آنها توسط فرآیندهای ذهنی تولید می شوند و مستقیماً توسط یک اختلال فیزیکی ایجاد نمی شوند. بنابراین، ارزیابی دقیق بیماری برای فرد ممکن است دشوار باشد، به خصوص زمانی که یک مؤلفه روانی وجود دارد.با این حال، مهم است که به یاد داشته باشید که اختلالات روان تنی قابل درمان هستند و نباید نادیده گرفته شوند یا از آنها کاسته شود.

گمراهی در سایکوسوماتیک

سایکوسوماتیک به معنی ارتباط بین عوامل روانی و فیزیولوژیکی است. این ارتباط نشان دهنده تأثیرات روانی بر وضعیت فیزیکی بدن است، به طوری که عوامل روانی می توانند بر سلامتی و بیماری های فیزیکی اثر بگذارند. گمراهی در این مفهوم به معنای نادیده گرفتن یا اشتباه تفسیر کردن علایم فیزیکی به عنوان عوارض فردی یا زندگی است که ممکن است واقعیتاً به علت عوامل روانی باشند.

به عنوان مثال، فردی که به دلیل استرس روانی ناشی از مشکلات روابطی یا فشار کاری با مشکلات گوارشی مواجه می شود، ممکن است این علایم را به نادیده بگیرد و به دنبال راه حل های فیزیکی باشد در حالی که مشکل اصلی در دامنه روانی و استرسی قرار دارد. این گونه گمراهی می تواند منجر به عدم تشخیص و درمان مناسب مشکلات شود.

انواع بیماری های رایج سایکوسوماتیک

بیماری های سایکوسوماتیک گروهی از بیماری ها هستند که علائم فیزیکی دارند اما علت آن ها به طور اساسی به عوامل روانی، مانند استرس، اضطراب، یا افکار ناخوشایند، برمی گردد. این بیماری ها برخی از شایع ترین انواع آن ها عبارتند از:

سردرد ناشی از تنش (Tension Headaches): این نوع سردردها به عنوان پاسخی به استرس، اضطراب و تنش های روانی بروز می کنند.

درد معده عصبی (Functional Dyspepsia): این درد معمولاً ناشی از تنش های روانی می باشد و معاینات فیزیکی ممکن است نشان دهنده هیچ نقص عضوی مشخصی نباشد.

مشکلات گوارشی عصبی (Functional Gastrointestinal Disorders): این مشکلات شامل بیماری هایی مانند معده ناراحتی عصبی، سندرم روده تحریک پذیر و سندرم روده راه انداز می شوند که ممکن است ناشی از تنش های روانی و اضطراب باشند.

آسم استرسی (Stress-Induced Asthma): استرس و اضطراب می توانند بر بیماری آسم اثرگذار باشند و تعداد و شدت حملات را افزایش دهند.

فیبرومیالژیا (Fibromyalgia): این بیماری با درد و حساسیت در اندام های مختلف بدن همراه است و ممکن است به دنبال تنش های روانی و افکار منفی باشد.

اختلال خلقی جسمی (Somatization Disorder): افراد با این اختلال به صورت مکرر علائم جسمی ناشی از تنش های روانی اظهار می کنند، اما معاینات پزشکی نشان دهنده هیچ عارضه فیزیکی مشخصی نیست.

این فقط چند نمونه از بیماری های سایکوسوماتیک هستند و هنوز بسیاری دیگر وجود دارند. این بیماری ها نشانه هایی از ارتباط نزدیک بین روان و فیزیک بدن ارائه می دهند و درمان آن ها ممکن است شامل رویکردهای روان شناختی، روش های استرس مدیریتی و در برخی موارد داروها باشد.

سردرد ناشی از تنش (Tension Headaches) چیست؟

سردرد ناشی از تنش یک نوع شایع از سردردها است که به عنوان یک واکنش به تنش ها، استرس ها، یا فشارهای روانی رخ می دهد. این سردردها معمولاً به صورت درد متمرکز در ناحیه سر و گردن احساس می شوند.

علائم اصلی سردرد ناشی از تنش عبارتند از:

درد ملایم تا متوسط: درد اغلب به صورت فشاری و یا فشاری-تنشی است و معمولاً در ناحیه دور سر، گردن و شانه ها احساس می شود.

مدت زمان طولانی: سردردهای ناشی از تنش معمولاً برای چند ساعت تا چند روز متوالی پایدار می مانند.

همراهی با عوامل استرس زا: این سردردها معمولاً به هنگام تنش ها رخ می دهند، مثلاً به هنگام فشار کاری یا در مواقعی که فرد در موقعیت های ناخوشایند قرار دارد.

همراهی با عوارض فیزیکی دیگر: ممکن است با عوارضی مانند رشد عضلات گردن، بی خوابی، خستگی و تنگی در محیط های باز ارتباط داشته باشد.

عوامل مختلفی می توانند به ایجاد سردرد ناشی از تنش کمک کنند، از جمله فشارهای روانی، استرس، اضطراب، کمبود خواب، بیش فعالی ذهنی، نادیده گرفتن استراحت مناسب، نادیده گرفتن نیازهای بدنی، و حتی تغذیه نامناسب.

معمولاً برای درمان سردرد ناشی از تنش، از روش هایی مانند مدیریت استرس، تمرینات تنفسی، تکنیک های آرامش، ماساژ، و در موارد لازم داروهای ضد درد یا داروهای ضد اضطراب استفاده می شود.

درد معده عصبی (Functional Dyspepsia) چیست

درد معده عصبی یا همان "دیسپپسی عملکردی" یکی از انواع معمول بیماری های گوارشی است که به عنوان یک نوع اختلال گوارشی عملکردی شناخته می شود. در این بیماری، علائمی همچون درد و ناراحتی در ناحیه معده بدون وجود هر گونه عارضه ساختاری قابل شناسایی از طریق معاینات تصویربرداری یا آزمایش های خونی دیده می شوند. به عبارت دیگر، در این بیماری هیچ علت فیزیکی خاصی که بتواند علایم را توجیه کند، مشخص نیست.

علائم درد معده عصبی ممکن است شامل موارد زیر باشند:

1. درد یا سوزش در ناحیه معده یا بالای شکم: این درد ممکن است به صورت مزمن یا موقت باشد و در برخی موارد می تواند شدت آن تغییر کند.
2. احساس سیری زودرس یا سیری ناکافی: بسیاری از افراد با درد معده عصبی احساس سیری زودرس می کنند، اما به علت ناکافی بودن تغذیه نمی توانند غذا بخورند.
3. سوزش معده: برخی افراد احساس سوزش در ناحیه معده و حتی سوختگی معده می کنند.
4. تورم و احساس سنگینی در معده: برخی از افراد احساس تورم و سنگینی در معده خود را تجربه می کنند.
5. تهوع و استفراغ: برخی افراد ممکن است با تهوع و استفراغ مزمن روبرو شوند.

دلایل دقیق بروز درد معده عصبی هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما عوامل مختلفی می توانند در ایجاد آن نقش داشته باشند، از جمله سایکوسوماتیک، استرس، اضطراب، تغذیه نامناسب، مصرف مواد محرک مثل قهوه و الکل، و عدم تعادل میکروبیوم دستگاه گوارشی. درمان درد معده عصبی شامل تغییرات در روش های زندگی، تغذیه، مدیریت استرس، و در برخی موارد مصرف داروها می شود، اما معمولاً این بیماری قابل درمان کامل نیست و تمرکز بیشتر بر کنترل علائم و بهبود کیفیت زندگی مرتبط با آن است.

آسم استرسی (Stress-Induced Asthma) و ارتباط آن با سایکوسوماتیک

آسم استرسی یا (آسم ناشی از استرس) نوعی از آسم است که علائم و حملات آن به عوامل روانی، احساسات ناشی از استرس، اضطراب، یا وضعیت های روحی و روانی دیگر وابسته است. این نوع آسم ممکن است به عنوان یکی از مظاهر بدنی برخی از واکنش های روانی به شرایط استرسی شناخته شود. بنابراین، ارتباط آن با مفهوم سایکوسوماتیک قابل توجیه است. وقتی فرد با استرس روبرو می شود، سیستم عصبی او واکنش هایی نظیر افزایش ضربان قلب، تنفس سریع تر، و ترشح هورمون های استرسی مانند آدرنالین و کورتیزول را تجربه می کند. این واکنش ها می توانند به عوارضی مانند بروز حملات آسم یا افزایش شدت آن منجر شوند.

در حالتی که فرد آسمی با استرس مواجه می شود، ممکن است راه های هوایی او بیشتر برای انقباض و علائم آسمی پاسخ دهند. این شامل تنگی نفس، سرفه، و خفگی می شود. برخی از افراد حتی ممکن است در معرض استرس های روانی بدون وجود عوامل آلرژیک یا تحریکات فیزیکی، حملات آسمی را تجربه کنند.

به عنوان یک بخش از درمان آسم استرسی، علاوه بر استفاده از داروها و تکنیک های دیگر درمانی، ممکن است به فرد کمک شود تا راه های موثری برای مدیریت و کنترل استرس روزمره خود را یاد بگیرد. این می تواند شامل تمرین های تنفسی، مدیتیشن، یوگا، و روش های دیگر مدیریت استرس باشد. این اقدامات بهبود کیفیت زندگی روزمره فرد را نیز تقویت می کنند و می توانند در کاهش حملات آسم و کنترل علائم آن موثر باشند.

منابع: centerforanxietydisorders.com و news-medical.net