سازگاری و انعطاف پذیری: 12 راه برای تقویت انعطاف پذیری!

معمولا تصور میشود که اگر ما بر هر چیزی کنترل داشته باشیم، محیط ما ثابت خواهد ماند. اما کنترل تنها یک توهم است. زیرا تنها چیز ثابت در جهان، هرج و مرج است. برای بسیاری از مردم انعطاف پذیری در زندگی سخت است. اما نمیتوان از ظهور موقعیت های غیرمنتظره و ناامیدی هایی که ایجاد میکند، جلوگیری کرد. همچنین منعطف نبودن میتواند به فرد آسیب زیادی را وارد کند. به عبارتی دیگر، انعطاف ناپذیر بودن میتواند مانع از رسیدن به آنچه میخواهید شود. این به نوبه خود منجر به ناامیدی بیشتر میشود زیرا همه چیز آنطور که میخواهید کار نمیکند. آلبرت انیشتین اعتقاد دارد که یک معیار برای هوش، توانایی تغییر یا انعطاف پذیری است. در حقیقت این ویژگی است که امروزه بسیاری از کارفرمایان هنگام استخدام به دنبال آن هستند. اما چرا انعطاف پذیری مهم است؟!

انعطاف پذیری چیست؟

انعطاف پذیری توانایی تغییر مسیر فکر یا عمل، بر اساس الزاماتی است که در یک موقعیت به وجود می آید. این شامل توانایی کنار گذاشتن یک الگوی قبلی از پاسخ ها به نفع یک پاسخ جایگزین است که مناسب تر با شرایط فعلی است. اگر مجموعه ای ثابت از اولویت ها را دارید، سازگاری با تغییر برایتان دشوار است، یا به شما گفته شده است که طرز فکر خشک و سختی دارید، ممکن است بهتر باشد انعطاف پذیری بیشتری داشته باشید. افراد انعطاف پذیر بسیار سازگار هستند و میتوانند به سرعت با موقعیت های جدید سازگار شوند. کلاریسا سیلوا، دانشمند علوم رفتاری میگوید: «افراد منعطف متفکران همه کاره هستند که میتوانند خلاق باشند و مسیرهای جایگزینی را برای تحقق امور انتخاب کنند». موارد زیر ویژگیهای یک فرد انعطاف پذیر است:

• پاسخ مثبت نسبت به تغییر
• داشتن نگرش و رویکرد میتوان انجام داد نسبت به چالش ها
• کنار آمدن و هدایت شدن با چالش
• استفاده از ابتکار عمل در مواجهه با موقعیت ها

افراد منعطف چه تفاوتی با افراد غیرقابل انعطاف دارند؟

در ادامه تفاوت های افراد انعطاف پذیر و انعطاف ناپذیر و خشک را آورده ایم:

• افراد انعطاف پذیر
• دارای تفکر پویا و همه کاره
• پذیرش ایده ها و روش های جدید برای انجام کارها
• مایل به امتحان تجربیات جدید
• قادر به انطباق با شرایط مختلف
• توانایی مقابله با عوامل استرسزا غیرمنتظره
• مراقب افکار و احساسات دیگران هستند.
• پیشنهاد راه حل های خلاقانه برای حل مشکلات
• افراد انعطاف ناپذیر
• در فرآیندهای فکری خود سفت و سخت هستند.
• عادات و ترجیحات آنها ثابت شده است.
• اغلب تمایلی به امتحان چیزهای جدید ندارند.
• گیج و ناراحت در موقعیت های جدید.
• قادر نبودن به مقابله با چالش های غیرمنتظره
• بی توجهی به ترجیحات دیگران
• مقاوم در برابر تغییر

انعطاف پذیری چه مزایایی دارد؟

انعطاف پذیری ما را را قادر میسازد تا در صورت یافتن خود در یک موقعیت دشوار، از آن فرار کنیم. انعطاف پذیری مانند آب، به ما این امکان را میدهد تا در هر موقعیتی سازگار باشیم. با این حال، زندگی بدون انعطاف در اعمال یا بینش، ضرر شدیدی را برای ما در جهان ایجاد میکند. در حقیقت، انعطاف پذیری یک ویژگی است که میتواند در چندین موقعیت مفید باشد. به عنوان مثال، انعطاف پذیری و ذهن باز بودن در محل کار میتواند به شما کمک کند کارآمدتر باشید و با استرس های غیرمنتظره مقابله کنید.

منعطف بودن در زندگی روزمره میتواند به جلوگیری از ناامیدی و تعارض کمک کند. این به نوبه خود میتواند به کاهش خطر ابتلا به بیماری هایی مانند اضطراب، افسردگی و درد مزمن کمک کند. علاوه بر این، انعطاف پذیری در مورد ترجیحات غذایی خود و باز بودن برای تجربه های مختلف میتواند در سفر یا در مناسبت های اجتماعی با دوستان و خانواده مفید باشد. انعطاف پذیری نیز یک عنصر مهم در روابط است و میتواند منجر به موفقیت بهتر در روابط عاشقانه، پویایی راحتتر خانواده و به طور کلی رفاه بهتر شود.

چگونه انعطاف پذیر باشیم؟

1) بر ارزش های اصلی خود تمرکز کنید

ارزش های اساسی با موج های جدید، تغییر نمیکند. آنها شما را در طول دوره های تغییر، ثابت نگه میدارند. استفاده از ارزش های اصلی بهعنوان تکیه گاه، به شما کمک میکند تا هنگام دریافت درخواست های غیرمنتظره - به ویژه درخواست های غیرمعمول، تصمیم گیری کنید.

2) سپاسگزار باشید

وقتی میفهمید که یک اتفاق بزرگ و فوری در راه است، مثبت اندیشی سخت است. اما تمرکز بر نکات مثبت به شما کمک میکند انعطاف پذیر و متمرکز بمانید.

3) گزینه های جایگزین را در نظر بگیرید

اگر مستعد تفکر انعطاف ناپذیر هستید، ممکن است فقط با روش خاصی برای انجام کارها راحت باشید. با این حال، مهم است که به یاد داشته باشید که راه حل های زیادی برای هر موقعیت معین و بیش از یک راه برای انجام کارها وجود دارد. گزینه های مختلف را در نظر بگیرید و قبل از تصمیم گیری، مزایا و معایب هر کدام را بسنجید.

4) با تغییرات کوچک شروع کنید

میتوانید با ایجاد تغییرات کوچک در برنامه روزانه خود انعطاف پذیر بودن را تمرین کنید. به عنوان مثال، اگر قبل از رفتن به رختخواب تلویزیون تماشا میکنید، به جای آن سعی کنید کتاب بخوانید. یا اگر اغلب با اتوبوس به محل کار میروید، به جای آن دوچرخه سواری کنید. انجام کارها به گونه ای متفاوت میتواند به شما در تمرین مهارت انعطاف پذیری کمک کند.

5) چیزهای جدید را امتحان کنید

سعی کنید به طور منظم تجربیات جدید را امتحان کنید. به عنوان مثال، میتوانید حداقل یک بار در ماه یک رستوران یا غذاهای جدید را امتحان کنید. میتوانید یک فعالیت جدید مانند یادگیری یک ساز، ورزش، آشپزی را بیاموزید و یا در امور داوطلبانه شرکت کنید.

6) با افراد جدید ملاقات کنید

ملاقات با افراد جدید با پیشینه های مختلف میتواند شما را در معرض دیدگاه های مختلف قرار دهد. دیدن چیزها از دید دیگران میتواند به شما کمک کند تا درک کنید که بیش از یک راه برای انجام کارها وجود دارد.

7) از تغییر موضع خود نترسید

قبل از انتخاب بهترین گزینه برای جمع آوری اطلاعات وقت بگذارید. از تغییر موضع خود در هنگام دریافت اطلاعات جدید نترسید. شرم آور نیست که نظر خود را تغییر دهید زیرا این نشان آگاه تر شدن شما است.

8) باورهای خود را به چالش بکشید

اگر روش خاصی برای انجام کارها دارید، میتواند مفید باشد که به آنها فکر کنید و از خود بپرسید که چرا اصرار دارید کارها را به این طریق انجام دهید. از مهارت های تفکر انتقادی خود برای تعیین اینکه آیا واقعا بهترین راه است یا خیر استفاده کنید.

9) نگرش مثبت خود را حفظ کنید

در حالی که بیرون رفتن از منطقه راحتی شما می تواند دشوار باشد، حفظ نگرش مثبت هنگام کار بر روی ایجاد الگوهای فکری جدید می تواند مفید باشد. میتوانید سعی کنید با خودگویی مثبت درگیر شوید تا از پس کارهای چالش برانگیز برآیید.

10) حساس و ژرف نگر باشید

سعی کنید بیشتر متوجه افکار و احساسات دیگران باشید. اکثر افراد منعطف از نظر عاطفی باهوش بالایی دارند. توانایی سنجش احساسات دیگران به شما کمک میکند همدل تر و با ملاحظه تر باشید.

11) ورزش کنید

تحقیقات نشان میدهد که فعالیت بدنی بیشتر میتواند به فعال تر کردن مغز شما کمک کند و عملکرد شناختی و انعطافپذیری ذهنی را تقویت کند.

12) به دنبال درمان باشید

اگر به دلیل انعطاف ناپذیری در خانه، محل کار یا در محیط های اجتماعی مشکلاتی را تجربه میکنید، مراجعه به یک درمانگر میتواند مفید باشد. مشاور میتواند به شما کمک کند تا باورهای خود را بررسی کنید، آن دسته از باورهای که مشکل ساز هستند را به چالش بکشید و مهارت های مقابله ای را توسعه دهید که انعطاف پذیری را افزایش میدهد.

تمرینات انعطاف پذیری ذهنی

تمرینات انعطاف پذیری ذهنی می توانند بهبود آگاهی، تمرکز و توانایی مدیریت استرس و احساسات کمک کنند. این تمرینات معمولاً از تکنیک های مانند مدیتیشن، تمرین تنفس، و آگاهی از حالت های ذهنی و احساسات استفاده می کنند. در ادامه، چند تمرین انعطاف پذیری ذهنی را برای شما شرح می دهم:

• مدیتیشن: مدیتیشن یک تمرین روحی است که بر اساس تمرکز بر روی تنفس یا مفاهیم معینی مانند تصویرسازی یا آرامش متمرکز می شود. با این تمرین، می توانید ذهن خود را آرام کنید و با افکار و احساسات خود به صورت آگاهی آشنا شوید.
• تمرین تنفس عمیق: تمرین تنفس عمیق می تواند به شما کمک کند تا استرس را کاهش دهید و ذهن خود را آرام کنید. با تمرین تنفس معمولاً به تمرکز بر روی نفس های عمیق و صحیح و تنفس با آگاهی از آنها پرداخته می شود.
• آگاهی از حالت های ذهنی و احساسات: این تمرین شامل توجه و آگاهی از احساسات، افکار و حالت های ذهنی فعلی شما است. با تمرین این آگاهی، می توانید احساسات خود را بهتر درک کرده و با مدیریت آنها برای رسیدن به تعادل و آرامش کمک کنید.
• تمرینات روان شناختی مثل تمرین مثبت نگری: این تمرینات شامل تمرین هایی مانند تمرین افزایش خوداعتمادی، تشویق خود و تمرین به یادآوری خاطرات و تجربیات مثبت است که می توانند ذهن شما را به سمت انعطاف و توانایی مثبت نگری هدایت کنند.
• تمرینات تمرکز و توجه: این تمرینات شامل تمرینات توجه مانند مثال های تمرکز بر روی یک نقطه یا شیء، یا تمرینات تمرکز بر روی یک مفهوم خاص می شوند که می توانند تمرکز و توجه شما را بهبود ببخشند.

تمرینات انعطاف پذیری ذهنی همچنین به عنوان یک بخش از برنامه روزانه تان می توانند بهبود کلی کیفیت زندگی و روانی شما را افزایش دهند.

پیشنهاد می کنم این مقاله بخوانید: از کجا بفهمم پانیک دارم

انعطاف پذیری رفتاری چیست

انعطاف پذیری رفتاری به توانایی تنظیم و تطبیق رفتارهای خود با شرایط و موقعیت های مختلف در زندگی اطلاق می شود. این مفهوم بیشتر به معنای آمادگی و توانایی برای تغییر و تطبیق با تغییرات واقعیت های محیطی، نیازها، و اهداف شخصی است.

به عبارت دیگر، انعطاف پذیری رفتاری به معنای توانایی ترکیبی از انعطاف و استقامت است. این به شما کمک می کند تا با تغییرات مختلف روبرو شده و به صورت موثر و موفقیت آمیزی با آنها سازگار شوید. این شامل تغییر و تطبیق رفتارها، نگرش ها، و رویکردهای شما به موقعیت ها می شود.

انعطاف پذیری رفتاری مهارتی است که می تواند در زندگی روزمره، ارتباطات شخصی، کاری، و حتی سلامت روانی و روابط اجتماعی تاثیرگذار باشد. این توانایی به شما کمک می کند تا با مواجهه با چالش ها، فشارها، و تغییرات، بهبود و توسعه پیدا کنید به جای ازبین رفتن یا انطباق نکردن.

کاربرد انعطاف پذیری رفتاری

البته، انعطاف پذیری رفتاری در انواع مختلفی از زندگی مورد استفاده قرار می گیرد. در زیر، به برخی از مواردی که انعطاف پذیری رفتاری در آنها مهم است، اشاره می کنم:

• روابط شخصی: در روابط با دیگران، انعطاف پذیری رفتاری می تواند به شما کمک کند تا با تفاوت ها، نیازها، و خواسته های مختلف همسر، خانواده، و دوستان خود سازگاری پیدا کنید.
• محیط کاری: در محیط کاری، انعطاف پذیری رفتاری به شما کمک می کند تا با تغییرات سازمانی، فشارهای کاری، و ارتباط با همکاران متناسب شوید و به عنوان یک عضو موثر و موفق در تیم کاری عمل کنید.
• مدیریت استرس: انعطاف پذیری رفتاری می تواند به شما کمک کند تا با فشارها، استرس های روزمره، و تغییرات ناگهانی در زندگی خود مواجهه کنید و با مدیریت آنها بهبود یابید.
• تصمیم گیری: انعطاف پذیری رفتاری به شما کمک می کند تا با گرفتن تصمیم های مواجهه ای و تغییرات در مسیر زندگی خود سازگاری پیدا کنید و به صورت موفقیت آمیز تصمیمات بگیرید.
• توسعه شخصی: انعطاف پذیری رفتاری می تواند به شما کمک کند تا با انجام تغییرات مثبت در رفتارها، نگرش ها، و رویکردهای خود به سمت رشد و توسعه شخصی حرکت کنید.

به طور کلی، انعطاف پذیری رفتاری مهارتی است که به شما کمک می کند تا به طور مثبت و سازگار با تغییرات و چالش های مختلف در زندگیتان واکنش نشان دهید.

انعطاف پذیری شناختی چیست

انعطاف پذیری شناختی به توانایی تغییر و تطبیق در نگرش ها، باورها، و فرضیات شناختی اشاره دارد. این مفهوم به معنای آمادگی و توانایی برای بازنگری و تغییر دیدگاه ها و فرضیات شناختی ما است.

در واقع، انعطاف پذیری شناختی به معنای انعطاف و سازگاری با تفاوت ها و تغییرات در شیوه فکر کردن است. این شامل پذیرش این واقعیت است که دیدگاه ها و باورهای ما ممکن است ناکارآمد یا غلط باشند و توانایی تغییر آنها را داریم.

با داشتن انعطاف پذیری شناختی، ما می توانیم به سادگی تر به سوی یادگیری، رشد، و توسعه شخصی حرکت کنیم. این مهارت به ما کمک می کند تا با تغییرات مثبت در محیط، رویدادها، و تجربیات زندگیتان بهتر سازگار شوید.

مهمترین ویژگی های انعطاف پذیری شناختی عبارتند از:

1. پذیرش تغییر: آمادگی برای پذیرش و تغییر دیدگاه ها و باورها براساس اطلاعات جدید یا تجربیات جدید.
2. ادراک واقعیت های متناسب: توانایی ادراک و تحلیل واقعیت ها و شناختن نقاط قوت و ضعف دیدگاه های خود.
3. انعطاف در حل مسائل: توانایی استفاده از رویکردهای مختلف برای حل مسائل و مواجهه با چالش ها.
4. توانایی بهبود و یادگیری: علاقه به یادگیری، تجربه جدید، و بهبود مداوم شناختها و مهارت ها.
5. انعطاف در تفکر: توانایی بهبود تفکر انتقادی و انتخاب مسیر های جدید برای رسیدن به اهداف.

یک مثال از انعطاف پذیری شناختی

فرض کنید شما درگیر یک پروژه کاری هستید و به طور غیرمنتظره ای برخوردی با مشکلات و موانعی روبه رو می شوید که باعث مواجهه شما با فشار و استرس می شود. در این حالت، انعطاف پذیری شناختی به شما کمک می کند تا با این وضعیت تطبیق پیدا کنید و به راه حل های جدیدی برای حل مشکلات بپردازید.

یک فرد با انعطاف پذیری شناختی ممکن است در این شرایط:

• تجربه های قبلی را مورد بررسی قرار دهد: به جای انکار یا رد موانع، او ممکن است تجربیات قبلی خود را بررسی کند و از آنها برای پیدا کردن راه حل های جدید استفاده کند.
• با دیدگاه بازتوانی دسترسی به راه حل های جدید: او ممکن است به دیدگاه بازتوانی نگریزد و از روش های مختلف برای حل مسئله استفاده کند. به جای تکرار راه حل های قدیمی، او ممکن است به دنبال روش های جدید و نوآورانه باشد.
• استفاده از منابع و پشتیبانی های خارجی: او ممکن است از منابع خارجی مانند همکاران، مربیان، یا منابع دیگر برای کسب پشتیبانی و راهنمایی استفاده کند تا به راه حل های بهتری برسد.
• بهبود یادگیری و ارتقاء مهارت ها: او ممکن است این فرصت را برای بهبود مهارت ها و یادگیری از تجربیات جدید استفاده کند تا در آینده بهتر با مشکلات مشابه روبرو شود.
• قبولی مسئولیت و انعطاف در تصمیم گیری: او ممکن است قبولی مسئولیت و انعطاف در تصمیم گیری را نشان دهد و از تغییرات و تنوع در مسیر حل مسئله استفاده کند.
• به طور کلی، این مثال نشان می دهد که انعطاف پذیری شناختی به شما کمک می کند تا با تغییرات و چالش های مختلف روبرو شوید و با انعطاف بهتری به آنها واکنش نشان دهید.

ارتباط سازگاری با انعطاف پذیری

ارتباط سازگاری با انعطاف پذیری به معنای قابلیت سازگار شدن با تغییرات و موقعیت های مختلفی است که در زندگی روزمره با آن مواجه می شویم. انعطاف پذیری ما در مواجهه با تغییرات و چالش ها می تواند تأثیر زیادی بر سازگاری ما با محیط اطراف داشته باشد.

به طور کلی، ارتباط سازگاری با انعطاف پذیری به این معناست که چقدر ما می توانیم به تغییرات و شرایط جدیدی که پیش می آیند سازگار شویم و به آنها پاسخ دهیم. این مهارت می تواند در انواع مختلف زندگی مانند روابط شخصی، محیط کاری، مسیر حرفه ای، و حتی مواجهه با چالش های روزمره کمک کند.

به عنوان مثال، فرض کنید که شما در محیط کاری خود با یک تغییرات سازمانی مواجه شده اید که نیازمند تنظیمات و تطبیقات بزرگی است. اگر شما انعطاف پذیری کافی داشته باشید، ممکن است به راحتی با این تغییرات سازمانی سازگار شوید و بتوانید با موفقیت در محیط کار خود عمل کنید. این شامل قابلیت پذیرش تغییر، یادگیری مهارت های جدید، و ارتباط مثبت با همکاران و مدیران می شود.

بنابراین، ارتباط سازگاری با انعطاف پذیری می تواند به شما کمک کند تا بهترین نتایج را در مواجهه با تغییرات و چالش های زندگی خود بدست آورید و به عنوان یک فرد موفق و موثر در جامعه و محیط کار عمل کنید.

یک مثال در مورد فردی با سازگاری بالا

یک مثال از یک فرد با سازگاری بالا می تواند یک مدیر تیم در یک شرکت باشد که با تغییرات مداوم در محیط کاری و مواجهه با چالش های مختلف، نشان می دهد که دارای انعطاف پذیری بسیار بالایی است.

فرض کنید که این مدیر تیم در مواجهه با یک تغییرات سازمانی بزرگ قرار می گیرد، مانند تغییرات در سیاست ها و رویه های شرکت یا تغییرات در تکنولوژی مورد استفاده. این تغییرات ممکن است نیازمند تغییر استراتژی ها، بازنگری رویه ها، و تطبیق با فرآیندهای جدید یا حتی فرهنگ سازمانی باشد.

این مدیر تیم با سازگاری بالا، به جای ازبین بردن یا مقاومت در برابر تغییرات، به طور مثبت و موثر به آنها واکنش نشان می دهد. او ممکن است:

1. با بازنگری آگاهانه و تجزیه و تحلیل وضعیت، آمادگی را داشته باشد تا راهکارهای مناسبی برای مواجهه با تغییرات ارائه دهد.
2. همکاران خود را برای مشارکت و همکاری در فرآیند تغییر فراخوانده و از ایده های آن ها بهره مند شود.
3. تیم خود را با اطلاع رسانی و آموزش های لازم در خصوص تغییرات، بهبود شرایط و اهداف جدید آشنا کند.
4. از فرصت های تغییرات به عنوان یک فرصت برای رشد و پیشرفت فردی و سازمانی بهره برداری کند.
5. در ارتباط با مدیران و مدیریت بالاتر، به موقع اطلاعات لازم را ارائه داده و آنها را در جریان تغییرات بگذارد.

با این رفتارها، این مدیر تیم نشان می دهد که دارای سازگاری بالا و انعطاف پذیری برای مواجهه با تغییرات محیط کاری است و قادر است تیم خود را به بهترین شکل ممکن به سمت اهداف مشترک هدایت کند.

منابع: nurserymag.com و collegemarker.com و verywellmind.com